Khảo sát thị trường cung cấp các loại May thiet bi trong ngành dệt may, da giày, máy đóng gói, thiết bị điện, máy công cụ… cho thấy hàng Trung Quốc đang chiếm giữ số lượng lớn.
Với lợi thế giá rẻ, nhiều loại máy móc thiết bị có nguồn gốc từ TQ đang được nhập khẩu với tốc độ chóng mặt. Phía TQ sẵn sàng làm theo đơn đặt hàng ở mọi mức giá cho doanh nghiệp VN, bất chấp độ bền kém…
Không những thế, nhiều loại máy móc nguyên chiếc nhập khẩu được hưởng thuế suất 0%, trong khi doanh nghiệp cơ khí nhập khẩu nhiều loại linh kiện lại phải chịu thuế, khiến hàng trong nước không còn sức cạnh tranh.
Hàng rẻ lấn sân
Theo báo cáo phân tích kim ngạch xuất nhập khẩu, nhập siêu với thị trường Trung Quốc của Tổng cục Hải quan, đối tượng nhập khẩu máy móc, thiết bị xuất xứ từ Trung Quốc chủ yếu là các doanh nghiệp trong nước, chiếm 74,7%, doanh nghiệp FDI là 25,3%. Điều đó cho thấy khi nhập khẩu công nghệ, các doanh nghiệp trong nước lại quan tâm nhiều hơn đến máy móc thiết bị từ Trung Quốc, chứ không ưu tiên nhập khẩu từ các nước có công nghệ cao như khối doanh nghiệp FDI. Tổng cục Hải quan lo ngại việc nhập khẩu máy móc thiết bị từ thị trường này có thật sự hiệu quả, hay VN là nước tiêu thụ lại công nghệ lỗi thời, lạc hậu cho Trung Quốc…
Ông Trần Tiến Dũng, nhân viên một công ty vận chuyển có trụ sở ở TP.HCM, chuyên nhận nhập khẩu ủy thác hàng hóa từ thị trường Trung Quốc về VN, cho biết lượng khách đặt hàng ngày càng nhiều, so với năm ngoái số đơn hàng công ty nhập khẩu ủy thác cho các doanh nghiệp khác gần như tăng gấp đôi.
Các mặt hàng mà công ty này nhận nhập nhiều nhất là máy móc, thiết bị, phụ tùng… và phần lớn đều cho các công ty mới thành lập. “Giá rẻ là yếu tố giúp hàng Trung Quốc lấn lướt trên thị trường so với hàng nội địa và các mặt hàng nhập khẩu từ các thị trường công nghệ nguồn như: Mỹ, EU, Nhật Bản…” – ông Dũng cho hay.
Theo thống kê của Tổng cục Hải quan, kim ngạch nhập khẩu thiết bị máy móc, phụ tùng từ thị trường Trung Quốc tăng liên tục trong những năm gần đây. Nếu như bốn tháng đầu năm 2009 kim ngạch nhập khẩu nhóm mặt hàng này trên 1,074 tỉ USD, thì trong bốn tháng đầu năm 2011 nhập khẩu nhóm này nhảy lên 1,595 tỉ USD.
Khảo sát thị trường cung cấp các loại máy móc thiết bị trong ngành dệt may, da giày, máy đóng gói, thiết bị điện, máy công cụ… cho thấy hàng Trung Quốc đang chiếm giữ số lượng lớn.
Ông T.H. – chủ một cửa hàng cung cấp máy móc thiết bị trên đường Nguyễn Thái Bình, P.4, Q.Tân Bình, TP.HCM, hiện đang tư vấn khách hàng mua một dàn máy cho khoảng 10 công nhân ngành may làm việc – cho biết phải có ít nhất tám máy may một kim và hai máy vắt sổ, chưa kể một số công đoạn khác. Nếu mua hàng của Nhật Bản, suất đầu tư gần 100 triệu đồng. Trong khi đó, hàng Trung Quốc chỉ 54 triệu đồng. Sự chênh lệch rất rõ khi máy vắt sổ của Trung Quốc chỉ 7 triệu đồng/chiếc nhưng hàng Nhật Bản khoảng 14 triệu đồng/chiếc.
“Tiền nào của nấy. Hàng Nhật phải đầu tư gấp đôi nhưng sử dụng 10 năm vẫn rất tốt. Hàng Trung Quốc chủ yếu sử dụng nguyên liệu tạo kết cấu máy là sắt xi, nhìn rất sáng nhưng độ bền kém. Chỉ xài khoảng một năm là tróc sơn, máy kêu lạch cạch” – ông H. nói.
Đáng nói là nhiều loại máy cơ mới xuất xứ từ Trung Quốc chỉ được bảo hành trong thời hạn một năm, kèm điều kiện phải trả thêm 20% giá mua máy. Riêng máy chạy điện bên cung cấp không bảo hành. Nếu cắm điện máy chạy bình thường ở cửa hàng, khách hàng mua về cắm điện, dù xảy ra trục trặc, hư hỏng ngay cũng phải chấp nhận thiệt hại.
Theo một số cửa hàng kinh doanh các loại máy móc trên, sở dĩ có tình trạng muốn được bảo hành phải trả thêm tiền vì không phải loại máy nào nhập khẩu từ Trung Quốc cũng là “hàng công ty”, mà có thể là của những cơ sở lắp ráp nhỏ. Ngoài ra, không ít máy móc cũ được sơn lại và tiêu thụ tại thị trường VN.
Một số doanh nghiệp trong ngành cơ khí cho biết phía Trung Quốc sẵn sàng làm theo đơn đặt hàng ở mọi mức giá cho doanh nghiệp VN. Tuy nhiên nhược điểm là hàng có tuổi thọ thấp, tiêu hao nhiều năng lượng, công nghệ thấp thường ít tính đến yếu tố môi trường, đặc biệt không cho ra những sản phẩm chất lượng cao.
“Khuyến khích” nhập máy ngoại
Theo ông Đỗ Phước Tống – giám đốc Công ty cơ khí Duy Khanh, chủ tịch Hội Doanh nghiệp cơ khí Q.Tân Phú, TP.HCM, rất nhiều sản phẩm máy móc, thiết bị mà doanh nghiệp VN nhập về từ Trung Quốc, các doanh nghiệp cơ khí trong nước đều làm được. Tuy nhiên, chính sách thuế nhập khẩu đối với nhóm hàng này lại rất vô lý.
Cụ thể, nhiều dây chuyền, máy móc nhập khẩu được hưởng thuế suất thuế nhập khẩu bằng 0% nên cạnh tranh khá dễ dàng với hàng trong nước như: máy công cụ, máy sản xuất giấy, máy đóng hộp và nhiều loại máy móc phục vụ sản xuất khác. Trong khi doanh nghiệp cơ khí sản xuất các loại máy này nhập một số linh kiện điện, môtơ và phụ tùng khác để lắp ráp hoàn thiện cỗ máy lại phải chịu thuế nhập khẩu 15-20%. “Bất hợp lý này không chỉ công ty chúng tôi thấy mà do các thành viên trong Hội Doanh nghiệp cơ khí Q.Tân Phú phản ảnh. Việc đánh thuế như vậy vô tình chia lợi cho máy nhập ngoại nguyên chiếc và đẩy khó cho nhà sản xuất trong nước” – ông Tống bức xúc.
Theo Tuoitre
